ਟੀ. ਬੀ. ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ, ਲੱਛਣ ਅਤੇ ਇਲਾਜ/ T. B. Disease, Symptoms and Treatment :
ਟੀ. ਬੀ. ਦੀ ਖੋਜ :
24 ਮਾਰਚ, 1882 ਵਿਚ ਜਰਮਨ ਵਿਗਿਆਨੀ ਰਾਬਰਟ ਕੌਖ ਨੇ ਟੀ. ਬੀ. ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ‘ਮਾਈਕੋਬੈਕਟੀਰੀਅਮ ਟਿਊਬਰਕਲੋਸਿਸ’ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਦੀ ਖੋਜ ਟੀ. ਬੀ. ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਹਾਇਕ ਰਹੀ। ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਕੁੱਝ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ‘ਟੀ. ਬੀ. ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ, ਲੱਛਣ ਅਤੇ ਇਲਾਜ/ T. B. Disease, Symptoms and Treatment’ ਵਿਸ਼ੇ ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਾਂਗੇ।
- ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਨੂੰ ਤਪਦਿਕ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀ ਰਾਬਰਟ ਕੌਖ ਨੂੰ ਇਸ ਖੋਜ ਲਈ 1905 ਵਿਚ ਨੋਬੇਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵੀ ਮਿਲਿਆ।
- ਰਾਬਰਟ ਕੌਖ ਦੀ ਖੋਜ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿਚ ਟੀ. ਬੀ. ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ 24 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਟੀ. ਬੀ. ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚੋਂ ਟੀ. ਬੀ. ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2025 ਤੱਕ ਦੇਸ਼ ਵਿਚੋਂ ਟੀ. ਬੀ. ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।
ਇਹ ਦਿਨ ਤਪਦਿਕ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਲ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿਚ ਤਪਦਿਕ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਟੀ. ਬੀ. ਇਕ ਛੂਤ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਭਾਵ ਇਕ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਵਾਲਾ ਰੋਗ ਹੈ ਜੋ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਹੌਲੀ – ਹੌਲੀ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅੰਗਾਂ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਜਿਆਦਾਤਰ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫੇਫੜਿਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅੰਤੜੀਆਂ, ਦਿਮਾਗ, ਹੱਡੀਆਂ, ਗੁਰਦੇ, ਚਮੜੀ ਅਤੇ ਦਿਲ ਵੀ ਤਪਦਿਕ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਦਿਨੋਂ ਦਿਨ ਵੱਧਦੀ ਗਿਣਤੀ :
ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਅਨੁਸਾਰ ਤਪਦਿਕ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦਿਨੋ – ਦਿਨ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਲਗਭਗ 25 ਲੱਖ ਲੋਕ ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹਨ। ਇਹ ਬੀਮਾਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਇਕ ਵੱਡੀ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹਰ ਸਾਲ ਲਗਭਗ ਲੱਖਾਂ ਮੌਤਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਟੀ. ਬੀ. ਦੇ ਲੱਛਣ :
- ਛਾਤੀ ਵਿਚ ਗੰਭੀਰ ਦਰਦ
- ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣਾ
- ਬੁਖਾਰ
- ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿਚ ਤਕਲੀਫ਼
- ਖੂਨ ਵਾਲੀ ਬਲਗ਼ਮ
- ਤਿੰਨ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖ਼ਾਸੀ
- ਅਚਾਨਕ ਭਾਰ ਘਟਣਾ ਆਦਿ।
ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਹੋਰ ਵੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਲਈ CLICK ਕਰੋ।
ਤਪਦਿਕ ਫੈਲਣ ਦੇ ਕਾਰਨ :
- ਤਪਦਿਕ ਰੋਗ ਜਾਂ ਟੀ. ਬੀ. ਨਾਲ ਇਨਫੈਕਟਿਡ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਕਫ, ਛਿੱਕ, ਖੰਘ, ਥੁੱਕਣ ਅਤੇ ਸਾਹ ਛੱਡਣ ਨਾਲ ਹਵਾ ਵਿਚ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਫੈਲਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਈ ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਹਵਾ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
- ਉਹ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਹਵਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਤੰਦਰੁਸਤ ਲੋਕ ਵੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਤਪਦਿਕ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
- ਜਦੋਂ ਤਪਦਿਕ ਰੋਗ ਦਾ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਸਾਹ ਰਾਹੀਂ ਫੇਫੜਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਹੌਲੀ – ਹੌਲੀ ਸਰੀਰ ਦੇ ਹੋਰ ਅੰਗ ਵਿਚ ਫੈਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ਨਾਲ ਵੱਧਣਾ:
ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਰੀਰ ਦੀ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਇਸ ਨੂੰ ਵਧਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਜਿਵੇਂ – ਜਿਵੇਂ ਸਰੀਰ ਦੀ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਪਦਿਕ ਦੀ ਲਾਗ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਫੈਲਦੀ :
ਇੱਥੇ ਇਕ ਗੱਲ ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਟੀ. ਬੀ. ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਕਿਸੇ ਇਨਫੈਕਟਿਡ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਕੱਪੜਿਆਂ, ਬਰਤਨਾਂ ਆਦਿ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਫੈਲਦੀ।
ਸਾਰੇ ਟੈਸਟ ਉਪਲਬਧ :
ਤਪਦਿਕ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਟੈਸਟ ਉਪਲਬਧ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਛਾਤੀ ਦਾ ਐਕਸ – ਰੇ, ਥੁੱਕ, ਬਲਗਮ ਦਾ ਟੈਸਟ, ਚਮੜੀ ਦਾ ਟੈਸਟ ਆਦਿ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨੀਕ ਰਾਹੀਂ ਆਈ. ਜੀ. ਐਮ. ਹੀਮੋਗਲੋਬਿਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਕੇ ਵੀ ਟੀ. ਬੀ. ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਜਾਂਚ ਕਈ ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿਚ ਮੁਫ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਟੀ. ਬੀ. ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ :
- ਜੇਕਰ ਖੰਘ ਦੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿਖਾਓ।
- ਟੀ. ਬੀ. ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਵਿਅਕਤੀ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਵਿਚ ਜਾਂ ਆਲੇ – ਦੁਆਲੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਜਾਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿਓ।
- ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਬਿਮਾਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿਚ ਆਉਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਧੋਵੋ।
ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋ ਇਹ ਭੋਜਨ :
ਭੋਜਨ ਵਿਚ ਅਜਿਹਾ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਭੋਜਨ ਲਓ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਵਿਟਾਮਿਨ, ਖਣਿਜ ਲੂਣ, ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ, ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਅਤੇ ਫਾਈਬਰ ਕਾਫ਼ੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਹੋਵੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਭੋਜਨ ਸਾਡੀ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਦਵਾਈ ਦਾ ਪੂਰਾ ਕੋਰਸ :
- ਟੀ. ਬੀ. ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡਾਕਟਰ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਦਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਜਿੰਨਾ ਕੋਰਸ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਦਵਾਈ ਨੂੰ ਅੱਧ – ਵਿਚਕਾਰ ਬੰਦ ਕਰਨਾ ਘਾਤਕ ਸਿੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਰੈਸਿਸਟੈਂਟ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਵਾਲੀ ਟੀ. ਬੀ. ਵੀ ਅੱਜ ਵੱਡੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਈ ਹੈ।
ਟੀ. ਬੀ. ਤੋਂ ਬਚਣ ਦਾ ਸੱਭ ਤੋਂ ਸੌਖਾ ਤਰੀਕਾ ਹੈ, ਇਸ ਜਾਨਲੇਵਾ ਬੀਮਾਰੀ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਜਾਣੋ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਭੁੱਲ ਨਾ ਕਰੋ।
Loading Likes...